Laureat Nagrody Nobla Swiatłana Aleksijewicz cytowana na forum R-P salonu24

4 lata temu swoje tłumaczenie zbioru wspomnień dziadów rosyjskich internautów z II wojny światowej zwaloryzowałem wywiadem z tegorocznym laureatem literackiej Nagrody Nobla Swiatłaną Aleksijewicz:
^{bezwodkinierazbieriosz.salon24.pl/317853,22-06-dla-rosjan-poczatek-wlk-wojny-ojczyznianej-wspomnienia}
Na zakończenie wywiad z żołnierzem Armii Czerwonej – autorką wspomnień :
Swietłana Aleksijewicz, ''Wojna nie ma w sobie nic z kobiety'', przeł. z rosyjskiego Jerzy Czech, wyd. Czarne, Wołowiec

Laureat Nagrody Nobla Swietłana Aleksijewicz cytowana w salonie24

http://www.tokfm.pl/Tokfm/1,103454,9632456,_Kobiety_nie_dezerterowaly_z_Armii_Czerwonej__Wolaly.html

Paweł Sulik: Pani książka to zbiór rozmów z kobietami, które walczyły w Armii Czerwonej podczas II wojny światowej. Dla nas - Polaków - przedstawiona tam wizja jest zupełnie inna, niż ta, którą pamiętam z radzieckich filmów wojennych.Swietłana Aleksijewicz: Jeśli tak jest, to bardzo mnie to cieszy. Są czasy historycznych krzywd, a teraz czas zbierać te kamienie. Wszystkie książki, które piszę, to pragnienie tego, aby człowiek rozmawiał z człowiekiem, a nie państwo z państwem. Jeżeli polski czytelnik tak właśnie tę książkę odbierze, to znaczy, że jestem na właściwej drodze. Państwo rosyjskie, z podkreśleniem słowa "państwo" uczyniło wiele potworności w swojej historii, ale nikt bardziej nie ucierpiał z tego powodu, niż sami Rosjanie.

Jak wiele kobiet było w Armii Czerwonej?
Około miliona. Proszę sobie wyobrazić pierwsze miesiące wojny, pięć milionów jeńców i Niemców, którzy po kilku tygodniach znaleźli się pod Moskwą. To była katastrofa. I to była groźba zagłady. To, że kobiety poszły do wojska, to była ich ofiara i były do niej przygotowane. Nie było też chyba innego wyjścia. W samej armii było milion kobiet, a ile było w ruchu partyzanckim? To pewnie kolejne miliony. To taka ofiara, której zażądała historia. Nie mówimy o odpowiedzialności za wojnę, bo to temat na inną rozmowę. Można sobie jedynie wyobrazić duszę rosyjskiego człowieka - kiedy zwrócono się do narodu: "bracia i siostry, ojczyzna wzywa", to zapomniał on o terrorze i stwierdził, że najpierw trzeba zwyciężyć, potem wyjaśniać terror.

W książce pokazana jest okrutna natura wojny. Jak wiele kobiet z Armii Czerwonej dezerterowało, a jak wiele chciało walczyć pod niemieckimi rozkazami?
Nawet nie słyszałam o przypadkach dezercji. Niemcy w dość szczególny sposób traktowali walczące kobiety - był nawet specjalny rozkaz, żeby kobiety, które trafią w niewolę od razu zabijać. Uważano je za szalone. Oficerowie niemieccy, kiedy brali je do niewoli byli tym bardziej zdumieni, kiedy okazywało się, że niektóre z nich są naprawdę ładne. Ale i tak uważano je za "niepełnowartościowy egzemplarz ludzki". Dezercji nie było. U mężczyzn to się nie zawsze zdarzało, natomiast kobiety zawsze zachowywały sobie jeden nabój, żeby się zabić, a nie trafić do niewoli, bo Niemcy wyjątkowo się nad schywatnymi kobietami znęcali.

Kiedy milion kobiet wstępuje do armii, to w samej armii chyba musi się coś zmienić...
Armia nie była przygotowana na przyjęcie kobiet i totalitarna władza nie zamierzała niczego zmienić z powodu kobiet. Nie było ani specjalnego obuwia, miały męskie majtki, nie było staników. Sukienkę, majtki i biustonosze dostały, kiedy wojska radzieckie zbliżyły się do Europy. Kiedy zapytałam jedną z nich zapytałam, co było najgorsze na wojnie, to ona mi odpowiedziała: "myślisz, że śmierć? Spróbuj pochodzić pięć lat w męskich gaciach. Nie ma niczego potworniejszego". Kiedy od 17 roku życia do 22 nosisz te watowane portki. Najgorsze jest to, że kobieta jest istotą biologiczną - potrzebują podpasek, waty - tego oczywiście nie miały. To było bardzo upokarzające. Ta chęć służenia ojczyźnie była tak duża... Dla mnie jest to wstrząsające.

Swiatłana Aleksijewicz ur. w 1948 r. w Stanisławowie z matki Ukrainy i ojca Białorusina.
Od 2000 roku mieszkaza zagranicą. W marcu 2006 roku wyjechała do Szwecji. Wiele podróżuje po świecie, spotykając się z wydawcami, czytelnikami, występując z wykładami. Mimo że od wielu lat mieszka poza granicami Białorusi, często tam wraca.
[za wikipedia Swiatłana Aleksijewicz]

Twórczość

Wojna nie ma w sobie nic z kobiety wydanie polskie Czarne 2010 i 2015^[11] (U wojny – nie żenskoje lico, wyd. biał. 1985)
Ostatni świadkowie. Utwory solowe na głos dziecięcy wydanie polskie Czarne 2013^[12] (Poslednije swidietieli, wyd. biał. 1985)
Ołowiane żołnierzyki wyd. polskie 2007; Cynkowi chłopcy, II wyd. polskie 2015^[13] (Cynkowyje malcziki, wyd. biał. 1989)
Krzyk Czarnobyla, wyd. pol. Świat Książki 2000; Czarnobylska modlitwa wyd. pol. Czarne 2012^[14] i 2015 (Czernobylskaja molitwa' wyd. biał. 1997)
Czasy secondhand. Koniec czerwonego człowieka wyd. pol. Czarne 2015^[15] (Wremja second-hand. Koniec krasnogo czielowieka, wyd. biał. 2013)
Urzeczeni śmiercią wyd. pol. Świat książki 2001^[16] (Zaczarowannyje smiertju, wyd. biał. 1993, wyd. ros. 1994)

Произведения

Художественно-документальный цикл книг «Голоса Утопии»^[23]^[24]

Другие произведеня

«Зачарованные смертью» (белорус. 1993, рус. 1994)

Фильмы и театральные постановки

Фильмы по сценариям Светланы Алексиевич

«Трудные разговоры» (Беларусьфильм, 1979), режиссёр Ричард Ясинский
«У войны не женское лицо» (совместно с Виктором Дашуком) — цикл из семи документальных телефильмов (1981—1984, Беларусьфильм), режиссёр Виктор Дашук
1. «Это была не я…» (1981)
2. «Стрелять хотела» (1982)
3. «Утро туманное» (1982)
4. «Я встретил вас» (1982)
5. «Если родится девочка» (1983)
6. «Тогда я не плакала» (1984)
7. «Милосердие» (1984)
«Родительский дом» — документальный телефильм (Белорусское телевидение, 1982), режиссёр Виктор Шевелевич
«Портрет с георгинами» — документальный телефильм (Белорусское телевидение, 1984), режиссёр Валерий Басов
«Солдатки» — документальный телефильм (Белорусское телевидение, 1985), режиссёр Валерий Басов
«Говорю о времени своём» — документальный телефильм (Белорусское телевидение, 1987), режиссёр Валерий Жигалко
«Прошлое ещё впереди» — документальный телефильм (Белорусское телевидение, 1988), режиссёр Валерий Жигалко
«Эти непонятные старые люди» (Беларусьфильм, 1988), режиссёр Иосиф Пикман
Цикл «Из бездны» (сценарий совместно с Мариной Голдовской), режиссёр Марина Голдовская (OKO-media, Австрия-Россия)
1. «Люди войны» (1990)
2. «Люди блокады» (1990)
Афганский цикл — документальные кинофильмы (сценарий совместно с Сергеем Лукьянчиковым), режиссёр Сергей Лукьянчиков, Беларусьфильм
1. «Стыд» (1991)
2. «Я из повиновения вышел» (1992)
«Крест» — документальный кинофильм (1994, Россия). Режиссёр Геннадий Городний
«На руинах утопии» (1999, Германия)
«Россия. История маленького человека» (2000, NHK, Япония), режиссёр Хидея Камакура^[25]^[26]
«Дверь» (Ирландия, 2008), режиссёр Хуанита Уилсон (англ.)русск. — короткометражный фильм по мотивам книги «Чернобыльская молитва»^[27]